Interview met Stress en Burn-out Coaching en Counselling docent Mado Remkes

Mado Remkes (53) is hoofddocent van de opleiding Stress en Burn-out Coaching en Counselling. Mado heeft naast haar werk als docent bij de ACC al ruim 20 jaar een succesvolle praktijk als stress en burn-out coach. Lees in het interview met Mado waarom zij stress en burn-out coach is geworden, wat er zo uniek is aan de opleiding Stress en Burn-out Coaching en Counselling van de ACC, hoe de opleiding bijdraagt aan het worden van een goede stresscoach en hoe het is om een eigen coachpraktijk te hebben binnen dit coachingsgebied.

Hoe ben je coach geworden?

“Nadat ik Taal en Literatuurwetenschappen had gestudeerd en de lerarenopleiding Nederlands had gedaan, ben ik in het onderwijs terecht gekomen op het Stedelijk College in Eindhoven. Al in mijn eerste jaar als docent werd ik gevraagd om docentcoach te worden op deze school. Coaching was in die tijd nog volop in ontwikkeling en redelijk nieuw binnen het onderwijsveld, waardoor het mij heel erg leuk leek om deze uitdaging aan te gaan. Om deze rol goed te kunnen vervullen heb ik tevens mijn eerste coachopleiding gevolgd.

In eerste instantie werd coaching voornamelijk ingezet voor docenten die niet zo goed functioneerden, maar na verdere ontwikkeling van het coachprogramma kon iedere docent door een coach ondersteund worden bij zijn professionaliseringswensen. Hierbij moet je denken aan hoe je professioneel wilt groeien en wat je daarvoor nodig hebt. Maar de coaches ondersteunden ook bij het vinden van een goede balans tussen werk en privé, en stress- en loopbaanvraagstukken.

Door mijn ervaring als coach op het Stedelijk College, werd ik steeds enthousiaster over het vakgebied van coaching, wat mij motiveerde om de opleiding Coaching en Supervisiekunde te doen. Het mooie was dat mijn ervaring als coach bij het Stedelijk College, in combinatie met de eerste afgeronde coachopleiding, ervoor zorgde dat de theorieën en methodieken die ik leerde in de tweede opleiding, veel beter vielen en ik het vakgebied nog beter ben gaan begrijpen. Met name het counselling-gedeelte was voor mij interessant. Hierbij kijk je niet alleen hoe iemand op een andere manier kan handelen, maar onderzoek je ook waar bepaalde patronen, overtuigingen en gedragingen vandaan komen. Dit helpt je als coach om erachter te komen wat er onder iemand zijn vraag ligt, wat iemand werkelijk drijft en wat zijn verlangens zijn. Door de combinatie van coaching en counselling, kun je iemand goede stappen laten maken en bij zijn authentieke kern helpen komen.”

Waarom heb jij je gespecialiseerd op het gebied van stress en burn-out?

“In het onderwijs is niet veel geld beschikbaar en ik merkte dat het hierdoor moeilijk was om meer coachuren te maken op de school waar ik werkzaam was. Ik wilde wel graag meer met coaching doen en heb toen mijn eigen coachpraktijk opgezet. Ik heb in eerste instantie veel voor arbodiensten en banken gewerkt, en kreeg vervolgens veel cliënten uit de medische sector, waardoor ik ook nu nog veel medisch specialisten begeleid.

Vanaf het moment dat ik met hoogopgeleide professionals ging werken, merkte ik dat stress een steeds groter wordend probleem was, en er veel behoefte was aan begeleiding binnen deze doelgroep. In mijn eigen coachpraktijk merkte ik ook dat er steeds meer cliënten kwamen die ondersteuning nodig hadden met stressproblemen en de balans tussen werk en privé. En ook in het onderwijs is stress een groot probleem onder zowel docenten als studenten. Hierdoor ging ik mij steeds meer bezighouden met stresspreventie en re-integratie na uitval op het werk. Het is eigenlijk heel geleidelijk en organisch ontstaan dat ik steeds meer cliënten kreeg die voor stress gerelateerde vraagstukken bij mij kwamen. Hierdoor ben ik mij als coach steeds verder gaan specialiseren op dit coachingsgebied.”

Waarom is stress en burn-out coaching juist nu zo actueel?

“De snelheid in de maatschappij en de druk op mensen is de laatste jaren ontzettend toegenomen. De cliënten die ik begeleid hebben vaak een verantwoordelijke baan, waarbij er veel druk op hun schouders ligt. Deze mensen willen hun werk goed doen, maar hebben daarnaast vaak ook nog een gezin en kinderen. Hierdoor komen zij eigenlijk tijd tekort. De eerste persoon die dan opgeofferd wordt, zijn deze mensen zelf. Zij besteden geen energie en aandacht meer aan zichzelf en doen weinig leuke dingen meer die voor ontspanning kunnen zorgen. Je ziet dan dat bij deze mensen langzaam de batterij leegloopt. Ook bij studenten is de prestatiedruk hoog. Ik ben als coach ook nog bij het onderwijs betrokken om studenten te ondersteunen om beter om te gaan met stress en ze te helpen om beter te studeren.

Door wat er de afgelopen anderhalf jaar gebeurd is rondom Covid-19, zijn er diverse vormen van stress ontstaan. Mensen zijn bijvoorbeeld bang om ziek te worden of een dierbare te verliezen. Anderen ervaren juist stress door de maatregelen. En zijn er veel mensen die bang zijn om hun baan of bedrijf te verliezen, of ze ervaren een hoge werkdruk door de uitval van zieke collega’s. Het onderwerp is daarom sinds de pandemie nog actueler geworden, dan het in de jaren daarvoor al was.

Wat ook een rol speelt is de sociale druk die er is ontstaan met de opkomst van social media. Met de komst van social media is er een beeld ontstaan dat je alles moet kunnen, je een perfecte partner en ouder moet zijn en moet excelleren binnen je professionele carrière. Je merkt dat veel mensen vastlopen, omdat ze het gevoel hebben dat ze moeten voldoen aan dat perfecte plaatje en dat niet lukt.”

Hoe draagt de opleiding bij aan het worden van een goede stress en burn-out coach?

“Het goede aan de opleiding is dat de opleiding compleet is. Het programma wordt gegeven door drie docenten die ieder hun eigen specialisatie hebben, die allemaal belangrijk zijn om iemand te begeleiden binnen een hersteltraject.

In de eerste fase van een burn-out is het van belang om fysiek te herstellen van de stress. In het eerste blok van de opleiding besteden wij daarom aandacht aan het fysieke aspect van stress, hoe het stresssysteem werkt en wat je kunt doen om je lichaam in de herstelmodus te krijgen met behulp van rust, voeding en matige beweging.

Het tweede gedeelte van de opleiding is het counselling-deel en gaat over de patronen en overtuigingen van de cliënt die ervoor hebben gezorgd dat hij in deze situatie terecht is gekomen. We besteden aandacht aan hoe assertief iemand is, of iemand ‘nee’ durft te zeggen, hoe perfectionistisch de cliënt is, welke overtuigingen iemand heeft, hoe hij met zijn collega’s communiceert en wat zijn stresstriggers zijn. Een ander doel van dit deel van de opleiding is om te ontdekken waar iemand energie van krijgt en welke wensen hij heeft in de balans tussen werk en privé.

Het derde deel van de opleiding gaat over terugkeer naar de eigen werkplek na uitval. Hier leer je hoe iemand zijn werk weer op een gezonde manier op kan pakken, waarbij je rekening houdt met de patronen van de cliënt en de mogelijkheden die het werk biedt. Hierbij is het belangrijk dat de client de nieuw aangeleerde (communicatie)strategieën en patronen gaat toepassen in zijn werk, om terugval te voorkomen. Ook de wet en regelgeving binnen het re-integratietraject wordt in dit deel van de opleiding behandeld, waaronder de ‘Wet verbetering poortwachter’ en eerste spoor en tweede spoor trajecten bij re-integratie.

Doordat de opleiding aandacht besteedt aan alle fasen van herstel van stress en burn-out, leer je om iemand van A tot Z te begeleiden in een coachtraject. Je hebt de kennis van al deze fasen ook echt nodig om een goede coach te worden binnen dit vakgebied.”

Wat kunnen de studenten nadat zij de opleiding Stress en Burn-Out Coaching en Counselling hebben gevolgd?

“Studenten kunnen na het afronden van de opleiding iemand met stress en burn-outklachten in alle fasen van het traject begeleiden, van 100% uitval tot volledige terugkeer naar werk. Doordat er aandacht is voor zowel het fysieke herstel, als het karakter, de geschiedenis en de patronen van de cliënt, kun je iemand helpen om echt te herstellen en goed te re-integreren. Zodra mensen dan weer aan het werk gaan, voelen zij zich dan ook sterker dan ooit tevoren.

In het verleden heb ik met werkgevers te maken gehad die zeiden ‘deze werknemer moet volgende week weer hersteld zijn, regel dat even’. Er was te weinig begrip voor het feit dat uitval niet alleen maar door fysieke of door geestelijke aspecten wordt veroorzaakt. Terwijl het bij stress en burn-out echt gaat om een combinatie van fysieke, psychische en externe factoren. De stress wordt vaak veroorzaakt door factoren in je omgeving en nestelt zich in je hoofd. Als de stress lang aanhoudt, ontstaan klachten die steeds meer verergeren, waardoor het lichaam uitgeput raakt en je uiteindelijk uitvalt. In een goed herstelproces is het nodig om alle factoren aan te pakken, dus verminderen van de factoren die de stress hebben veroorzaakt en herstel van lichaam en geest. Veel werkgevers wilden stappen overslaan in het hersteltraject. Terwijl het toch echt van belang is om het gehele traject te doorlopen, zonder daarbij fasen over te slaan. Op deze manier zorg je goed voor je personeel en is de kans op terugval veel kleiner. Gelukkig is inmiddels het begrip hiervoor meer ingedaald onder werkgevers.

Door deze opleiding te doen, leer je dat je echt alle fasen rustig moet doorlopen om tot een goed resultaat te kunnen komen met je cliënt. Anders loop je echt het risico dat iemand na een paar weken weer op hetzelfde punt terecht komt en weer uitvalt.”

Wat maakt de opleiding van de ACC zo uniek?

“Wat de opleiding zo mooi maakt, is dat je als student ook heel veel over jezelf leert. Alle methodieken die je tijdens de opleiding leert, ga je ook samen met je medestudenten oefenen. Hierbij neem je afwisselend de rol van coach en van coachee in. Hierdoor ervaar je hoe het is om de verschillende methodieken te gebruiken. Je onderzoekt welke patronen en overtuigingen je zelf hebt ontwikkeld. Welke copingstrategieën heb ik zelf als ik stress heb? Ga ik veel shoppen, eten of koffie drinken? Hoe herken ik signalen dat ik het te druk heb?

Je leert dus niet alleen maar de theorie uit een boek, maar ook echt hoe je de coachvaardigheden toepast. Uiteindelijk word je daar een betere coach door.”

Waarom heb je ervoor gekozen om docent te worden bij de ACC?

“Eigenlijk kwam de Academie voor Coaching en Counselling bij toeval op mijn pad. Iemand met wie ik in een coachcoöperatie heb gezeten, kende de directie van de ACC en wist dat het opleidingsinstituut op zoek was naar een docent voor de Stress en Burn-out opleiding. Hierdoor ben ik in contact gekomen met directeur Marian Kok voor een eerste gesprek. Er was direct een klik op persoonlijk vlak na dit eerste gesprek. De manier waarop de ACC deze opleiding neer wilde zetten sprak mij zo aan, dat ik graag voor het instituut wilde werken. Bij de ACC is er werkelijk aandacht voor de ander en wordt er tijd genomen voor iemand zijn proces. De combinatie van persoonlijke aandacht en aandacht voor het hart, naast de methodieken en vaardigheden, spraken mij erg aan. En voor mij kwam het erg goed samen om met mijn docentenachtergrond en coachervaring een opleiding te geven op dit gebied.”

Je hebt al veel als coach ontwikkeld voor bedrijven. Hoe is het om jouw kennis over te dragen aan studenten?

“Ik vind het ontzettend mooi, omdat ik merk dat studenten veel vragen aan mij stellen over hoe ik coaching heb toegepast bij de bedrijven waar ik heb gewerkt. Grappig genoeg willen studenten in een paar uur alles over mijn 20 jaar aan coachervaring horen.

Toen ik de opleiding ontwikkelde, merkte ik dat ik zelf meer leerde over het vakgebied. Bij de ontwikkeling van de opleiding heb ik de theorieën en methodieken geheel moeten ontleden. Dit heeft mijn eigen kennis en ontwikkeling echt weer een boost gegeven.

Studenten hebben ook echt behoefte aan praktijkverhalen om de methodieken beter te begrijpen. Hierdoor begrijpen studenten de stof ook beter en sneller en weten hoe een hersteltraject er in de praktijk werkelijk uit zien. Dat maakt het voor mij zo mooi om les te geven binnen dit vakgebied.”

Hoe is het om een eigen praktijk te hebben?

“Ik vind het heel fijn om mensen in een lastige periode in hun leven te kunnen helpen. Het is zo mooi om iemand gedurende een traject te zien veranderen van ‘er helemaal doorheen zitten’ tot zich ‘stevig genoeg voelen om weer door te gaan’. Om iemand te kunnen faciliteren en werkelijk te zien dat iemand veranderd is en gelukkiger geworden is, maakt het heel bijzonder om dit werk te doen.

Daarbij is elk traject anders, omdat elk mens uniek is. Hierdoor is mijn werk nooit saai. Je moet als coach bij elke persoon weer aansluiting zien te vinden en kijken wat hij nodig heeft. Hierdoor is elk traject voor mij als coach ook weer waardevol en raak ik nooit uitgeleerd.”

Meer informatie over de opleiding Stress en Burn-out Coaching en Counselling