Het belang van recovery coaching bij verslaving

Door: Lya Young-Afat – docent van de opleiding Verslaving en Recovery Counsellor

Verslaving aan drugs lijkt een plaag in onze samenleving, alle voorlichtingscampagnes ten spijt. Het lijkt alsof dit mensen juist uitnodigt om te gaan experimenteren en een grens te overschrijden. Het begint veelal ‘onschuldig’ als gebruik op feestjes, maar eindigt vaak in verslaving. Verslavingsklinieken staan bol van de opnames en de wachtlijsten worden alleen maar langer. De weg om af te kicken is zwaar en na het afkicken komt de volgende uitdaging: zorgen dat je niet terugvalt, maar wel weer een zinvol leven opbouwt. Hiervoor is goede begeleiding nodig door een recovery coach. De afgelopen 10 jaar is de noodzaak van begeleid herstellen, na een klinische opname, steeds meer onderkend.

Recovery coaching gaat over duurzaam herstel van de verslaafde die niet meer actief in gebruik is. De verslaafde in herstel heeft meestal de klinische behandeling afgerond en heeft kunnen werken aan de wortel van zijn vraagstukken. Deze vraagstukken gaan meestal over omgaan met trauma’s, afwijzing, machteloosheid, vernedering, schaamte, familieproblemen, gebrek aan zelfdiscipline, negatief zelfbeeld, overschatting, onderschatting, werkloosheid, gezondheidsissues, geestelijke- en lichamelijke schade en scheiding.

De gemiddelde klinische tijd bedraagt tegenwoordig maximaal 6 tot 8 weken, al verschilt dit per kliniek. Daarna staat de cliënt op straat en moet het vervolgtraject zelf doen. In de kliniek wordt veel aandacht besteed aan psycho-educatie, met de nadruk op de effecten van drugs en alcohol op het lichaam en waar betrokkenen rekening mee dienen te houden als zij terugkeren naar het leven van alledag. Maar dat betekent niet dat iemands gedrag na de klinische opname ook fundamenteel is veranderd. Eigenlijk begint het echte leven met al zijn uitdagingen nu pas weer. Dat iemand ‘clean’ is wil niet zeggen dat het leven opeens gemakkelijker is geworden. Investeren in je veranderingsproces is een must en het eerste jaar van herstel is cruciaal. Daarom is het voor de coach belangrijk om te beschikken over het vermogen om levensprocessen te doorgronden. Er blijven zich high’s en low’s voordoen in het leven en het is jouw taak als coach om je cliënt te helpen het heft weer in eigen hand te nemen en te leren omgaan met de uitdagingen waardoor hij in eerste instantie verslaafd is geraakt. Daarnaast is de cliënt vaak veel kwijt geraakt in zijn actieve verslavingsperiode en moet hij opnieuw gaan bouwen aan (familie)relaties en een zinvol leven.

Het is als recovery coach belangrijk om in jouw begeleiding aan te sluiten bij de begeleiding en zienswijze die de cliënt vanuit de kliniek heeft meegekregen, omdat de meeste cliënten de visie van de kliniek als leidraad gebruiken in de rest van hun leven en herstel. Een van de onderwerpen die daarin centraal staat in het herstelproces in de klinieken is spiritualiteit. De meeste klinieken introduceren het begrip “Hogere Macht” al in het begin van het programma. Het geloof in deze Hogere Macht heeft vaak ook na afkicken een existentiële functie in het leven van de herstellende. Als recovery coach sluit je aan bij het proces van je cliënt en krijg je dus veel met het geloof in de Hogere Macht te maken. Jij sluit hierbij aan, ook als je zelf niet gelovig of spiritueel bent, want voor jouw cliënt is dit de leidraad in zijn herstelproces.

Het leven manifesteert zich volgens de zienswijze in de Hogere Macht vanuit de twee grootste waarden: liefde en angst. Herstel is in deze zienswijze gebaseerd op het vertrekpunt van liefde. Liefde voor jezelf en liefde voor je medemens. Liegen, manipuleren, gaslighten, verzaken, afspraken niet nakomen en agressie hebben geen plek meer in je leven, ook als het even tegenzit. Kiezen voor liefde betekent heldere keuzes maken in wie en wat je nog toelaat in je leven en vanuit een positieve insteek een nieuw zinvol leven creëren. En daarnaast het op een constructieve manier leren omgaan met je angsten, wanneer die in het proces toch de kop weer opsteken.

Het herstelprogramma is een op maat gemaakt programma dat past in de levensfase waar de cliënt zich in bevindt en aansluit bij de cultuur van de cliënt. Je begeleidt je cliënt bij het op een gezonde manier invullen van behoeften, positieve intenties zetten en aanleren van nieuwe gewoonten en denkpatronen, leren uiten van gevoelens, eerlijkheid en openheid, gezonde relaties, herstelde familiebanden, werk, wonen, gezonde voeding, zinvolle vrije tijdsbesteding, bezoeken van meetings, afspraken nakomen, discipline, ritme, overzicht en structuur, sociaal netwerk (vangnet), beheren van financiën enz.

Herstellen van een verslaving doe je niet even en zeker niet alleen. Het gaat erom dat je heel bewust je rekenschap geeft voor de keuzes die je maakt. Terugval ligt op de loer als je niet bereid bent verantwoordelijkheid te nemen voor je leven! Een goede recovery coach kan hierbij helpen.

Wil jij als coach/counsellor mensen begeleiden uit de verslaving?

Als jij verslaafden en hun familie wilt begeleiden naar een leven zonder verslaving, dan heb je een gedegen opleiding nodig om dit goed te kunnen doen. In de opleiding Verslaving en Recovery Counsellor leer je alle kennis en vaardigheden die je nodig hebt mensen met een verslaving te begeleiden naar een kliniek en het weer opbouwen van een zinvol leven na het afkicken. Daarnaast leer je alles over de achtergrond van verslavingsproblematiek.

De opleiding is bedoeld voor hulpverleners die al ervaring hebben in het werkveld en zich willen professionaliseren, voor coaches/counsellors die in hun praktijk te maken hebben met verslaving en zich willen specialiseren of willen laten bijscholen. Ook is de opleiding geschikt voor mensen die zelf met verslaving te maken hebben (gehad) en hun ervaringsdeskundigheid om willen zetten naar professioneel handelen.

In de opleiding Verslaving en Recovery Counsellor leer je:

• Coach- en counselvaardigheden en methodieken om de patronen van verslaving te doorbreken.
• De familie en omgeving van de verslaafde begeleiden in het omgaan met de verslaafde.
• Verslaafden en naasten begeleiden in het herstelproces.
• Interventies voorbereiden en uitvoeren.
• Kennis over psychische stoornissen, rouw en trauma.
• Praktijkvoering: o.a. eigen praktijk starten, ondernemerschap, verslaglegging, administratie, marketing en AVG.

Meer informatie over de opleiding Verslaving en Recovery Counsellor