Interview met Rouw en Verlies Coach docent Ellen Dreezens
Ellen Dreezens (41) is hoofddocent van de opleiding Rouw en Verlies Coach bij de ACC. Ellen woont in Den Bosch en geeft buiten de ACC ook les aan de Universiteit van Tilburg als Psycholoog. In 2001 behaalde ze haar Master of Psychology aan de Universiteit van Maastricht, in 2013 rondde ze de opleiding Coaching en Counselling (Jaar 1 en Jaar 2) af bij de ACC. Buiten haar werk als docent heeft Ellen een eigen coachpraktijk als Rouw en Verlies Coach (‘Live Love Lose’), waar mensen terecht kunnen voor hulp binnen dit thema.
Ellen vertelt in dit interview waarom zij Rouw en Verlies Coach is geworden, hoe de Rouw en Verlies Coach opleiding bijdraagt aan het worden van een goede rouwcoach en hoe het is om een eigen coachprakrijk te hebben binnen dit vakgebied.
Waarom heb jij je gespecialiseerd op het gebied van Rouw en Verlies Coaching?
“De feeling met dit coachgebied wordt vooral veroorzaakt door mijn persoonlijke achtergrond. Mijn ouders zijn overleden toen ik nog jong was. Mijn moeder overleed toen ik 4 jaar oud was en mijn vader toen ik 21 was. Doordat ik zelf twee rouwprocessen heb doorgemaakt, merk ik dat ik minder van de leg raak van rouw dan de meeste mensen. Voor veel mensen is rouw een onderwerp waar een taboe op rust, waardoor ze niet goed weten hoe ze hiermee om moeten gaan. Rouw gaat ook niet alleen over het overlijden van een dierbare, maar kan ook optreden bij mensen die bijvoorbeeld geen kinderen kunnen krijgen of hun baan zijn verloren.
Na afronding van mijn coachopleiding ben ik eerst begonnen met het begeleiden van mensen met algemene coachvraagstukken. Ik merkte echter dat ik me in de loop van de tijd meer bezig ging houden met het thema rouw en verlies. Omdat rouw voor mij niet meer zo beangstigend of indrukwekkend is, zie ik het rouwproces puur als een van de thema’s waar mensen in hun leven mee te maken kunnen krijgen. Hierdoor kan ik mensen met een gepaste afstand begeleiden. De combinatie van de feeling die ik heb met het onderwerp vanuit mijn eigen ervaring en mijn competenties die ik bezit als coach, heeft gemaakt dat ik mij ben gaan specialiseren in dit vakgebied. Ik geef nu les over rouw en verlies, en ik coach in mijn eigen praktijk kinderen en volwassenen die met rouw te maken hebben.”
Waarom is Rouw en Verlies Coaching juist nu zo actueel?
“Als je het over nu hebt, denk je eigenlijk automatisch aan Corona. Mensen zijn in deze tijd op een nare manier een dierbare verloren. Met een nare manier bedoel ik dan mensen die een dierbare verloren zijn, zonder de mogelijkheid om op bezoek te gaan, en dus ook zonder op een goede manier afscheid te hebben kunnen nemen. Dat kan een rouwproces behoorlijk compliceren. Wellicht zie je dit nu nog niet direct terug, omdat het nog niet zo heel lang geleden is, maar ik verwacht wel dat dit de komende periode zal leiden tot meer behoefte aan rouwbegeleiding voor veel mensen.
Als je rouw echter breder ziet dan enkel het onderdeel overlijden, dan hebben veel mensen de afgelopen maanden te maken gehad met een rouwervaring. Veel mensen hebben dingen die zij graag deden, of hen een vorm van zingeving gaven, niet meer kunnen doen. Hierdoor heeft niet iedereen per se een rouwproces doorlopen, maar hebben wel veel mensen een stukje rouw ervaren. Dat betekent niet dat iedereen meteen een rouwcoach nodig heeft, maar als je in je leven al een beetje vastliep, dan kunnen deze ervaringen wel gaan optellen.
Ongeveer 10 tot 15% van de mensen heeft hulp nodig in een rouwproces. Aangezien momenteel meer mensen met rouw te maken krijgen, is en zal er zeker meer behoefte zijn aan rouwcoaches, psychologen en psychiaters om een grotere groep mensen te begeleiden. Dit zal in de nabije toekomst vermoedelijk ook wel zo blijven, aangezien het best een tijd kan duren voordat mensen hulp zoeken.”
Waarom heb je ervoor gekozen om docent te worden bij de ACC?
“Ik vind het erg leuk om les te geven en dan voornamelijk op het gebied van rouw en verlies. Ik heb zelf het eerste en het tweede jaar van de opleiding Coaching en Counselling gevolgd bij de ACC en daarbij les gehad van Jolanda Gerbecks. Via Jolanda hoorde ik dat er een positie vrij kwam als docent voor Rouw en Verlies Coach. Ik heb zelf goede ervaring met de ACC als student, waardoor ik erg enthousiast was. Toen ik vervolgens in contact kwam met Marian en Paulien (de eigenaren van de ACC) werd ik nog enthousiaster. Dit was voor mij de kans om alle kennis die ik bezit over dit onderwerp vorm te geven in een opleiding en zelf meer te leren over hoe ik de opleiding goed neer kan zetten.”
Hoe draagt de opleiding bij aan het worden van een goede Rouw en Verlies Coach?
“In de basisopleiding van de ACC leer je alle basisvaardigheden om een goede coach te zijn. Maar zelfs als je een goede coach bent en nog niet zoveel over rouw weet, kun je makkelijk vervallen in bepaalde onwaarheden of ‘mythes’ binnen dit thema. De eerste pijler van de opleiding is dan ook psycho-educatie om het vakgebied van rouw, en de mythes die er binnen het vakgebied bestaan, goed te begrijpen. Hierbij moet je denken aan aannames zoals ‘als de seizoenen erover heen gaan, dan wordt het (rouwen) minder’. Of ‘drie maanden na een overlijden van een dierbare kan een werknemer wel weer aan het werk’. Een groot deel van deze rouwopleiding gaat daarom in op vragen als: ‘waarom wil de wereld dat ik weer doorga met mijn leven, terwijl ik niet door kan?’. En ‘waarom heb ik zoveel verdriet over het verlies van mijn baan, want ik zou daar toch mee om moeten kunnen gaan?’. Een tweede belangrijke pijler van de opleiding is het onderzoeken van je eigen rouwproces. Hierbij pas je de theorieën toe op jouw eigen rouw, om te ontdekken waar jij mogelijk zelf nog moet werken aan je rouwproces. Het kan namelijk gebeuren dat een cliënt iets meemaakt waardoor jouw eigen rouwproces wordt getriggerd. Om te zorgen dat onverwerkte rouw niet doorwerkt in de coachsessies met je cliënt, is het dus belangrijk dat je jouw eigen rouw goed onderzoekt. Hiermee zorgt de opleiding ervoor dat je je cliënt met een gepaste afstand leert coachen en daarmee een goede rouwcoach leert worden.”
Kun je meer vertellen over de opleiding? Wat leren studenten en wat kunnen zij daarmee?
“Je leert allereerst om te herkennen dat veel meer mensen te maken hebben met rouw dan je denkt, door te leren over de diverse vormen van rouw die er bestaan. Je leert daarmee dat bepaalde problemen die een cliënt ervaart, worden getriggerd door rouw. Bij een rouwproces wordt vaak verdriet verwacht, maar kunnen cliënten bijvoorbeeld ook boosheid of destructief gedrag vertonen. Bepaalde gevoelens van een cliënt kunnen dus uit iets anders voortkomen dan je in eerste instantie denkt. Door deze signalen te herkennen, zul je als coach beter begrijpen waar mensen in een rouwproces doorheengaan, en begrijpen dat zo’n proces langer kan duren dan je denkt.
Ook leer je dat er grenzen zijn aan wat een rouwcoach kan doen. Sommige mensen zitten dermate vast, dat zij meer gespecialiseerde hulp nodig hebben. Je leert daarmee ook wanneer je als rouwcoach moet doorverwijzen naar bijvoorbeeld een psycholoog of andere vormen van professionele hulp.
Je leert verder om je niet alleen te concentreren op de ellende die voortkomt uit rouw, maar ook hoe je mensen kunt helpen om dingen te doen die ze gelukkiger en veerkrachtiger maken. Rouw is namelijk niet iets dat overgaat, je zult ermee moeten leren leven. Dit betekent dat je in de opleiding leert om cliënten te helpen een manier te vinden om het verdriet bij zich te kunnen dragen, en om het verlies te accepteren, zodat ze kunnen blijven functioneren en zo goed mogelijk verder kunnen met hun leven.”
Je hebt zelf een boek geschreven en een scheurkalender gecreëerd. Kun je ons daar meer over vertellen?
“Ik vind het zelf erg leuk om de theoretische kennis die ik heb opgedaan om te zetten in praktische informatie waar mensen iets mee kunnen. Ik heb het Doorleefboek geschreven, dat zowel ouders en kinderen helpt in het rouwproces. Het is een werkboek voor kinderen die te maken hebben met rouw. Bij dit boek zit ook het Meeleefboek, wat informatie bevat voor ouders om hun kinderen te helpen bij rouw. De boeken bevatten verwijzingen naar elkaar, zodat ouders en kinderen op een geïntegreerde manier over rouw kunnen leren. In het Meeleefboek staat bijvoorbeeld informatie voor de volwassene over verdriet en het missen van een dierbare. Vervolgens staan er in het Doorleefboek oefeningen die het kind in dat kader kan doen. Hiermee heb ik geprobeerd om de beschikbare kennis en theorie samen te brengen tot informatie die zowel voor kinderen als volwassenen te gebruiken is.
De scheurkalender, die Scheurblok Rouw heet, is een publicatie voor volwassenen om op een laagdrempelige manier een steuntje in de rug te krijgen. Er bestaan veel boeken over rouw, maar mensen hebben in de praktijk in hun rouwproces weinig energie om hele boeken te lezen. Daarom heb ik een scheurblok ontwikkeld dat iets lichter is en mensen direct aanspreekt. Het zijn 100 blaadjes die je kunt afscheuren en die een zachte impuls geven om een stukje van de rouw toe te laten.”
Hoe is het om als Rouw en Verlies Coach te werken?
“Ondanks dat je kunt denken dat werken met mensen binnen dit thema zwaar is, kun je wel degelijk cliënten met gepaste afstand coachen, door allereerst jouw eigen rouwproces goed te begrijpen. Mijn manier is om naar lichtheid te zoeken met de cliënt, gegeven de zwaarte van het onderwerp. Het is voor mij een enorm compliment dat mensen mij dusdanig vertrouwen, dat zijn hun hele hebben en houden met mij durven te delen en hun gevoelens naar mij uiten. Het is daarbij mooi om er zo’n draai aan te geven dat er weer een sprankje hoop, geluk of een moment van lachen ontstaat in zo’n zwaar proces. Dat maakt het voor mij zo mooi om dit werk te doen.”
